Szlak Orlich Gniazd to jeden z najdłuższych i najciekawszych szlaków turystycznych w Polsce. Łączy Kraków z Częstochową, przecinając wzdłuż skalną wyżynę Jury.
Swoją nazwę zawdzięcza trasa licznym, znajdującym się na niej zamkom. To pozostałość po czasach, kiedy Jura stanowiła pogranicze pomiędzy Polską a należącym do Czech Śląskiem. W średniowieczu powstało łącznie 11 takich warowni, z których większość znajduje się dziś w stanie ruiny.
Zamki były wznoszone najczęściej na szczytach wzniesień i gór, przypominając wysoko zawieszone gniazda ptaków. Orzeł w nazwie szlaku to już bezpośrednie nawiązanie do ptaka znajdującego się w godle Polski.
Wszystkie „Orle Gniazda” są łatwo osiągalne w ramach jednodniowej wycieczki z Krakowa lub innych miejscowości regionu. Poniżej trzy zamki, które szczególnie polecamy Waszej uwadze.
Zamek w Ogrodzieńcu
Monumentalne ruiny zamku w miejscowości Ogrodzieniec wznoszą się na krawędzi najwyższego wzniesienia polskiej Jury, osiągającego 515 metrów nad poziomem morza. Jeśli w stanie ruiny może kryć się piękno, to przykład Ogrodzieńca jest na to świetnym dowodem.
Smutne, że do takiego stanu doprowadziły zamek nie najazdy, ale brak opieki i bezmyślność w XIX w. Okres świetności przeżywał zamek w czasach, gdy właścicielem był niejaki Seweryn Boner – na wapiennych ostańcach wyrosła wtedy gigantyczna renesansowa rezydencja, o której przepychu krążą do dziś legendy.
Kilka lat temu zamek stał się scenerią Netflixowej adaptacji „Wiedźmina” Andrzeja Sapkowskiego.
Zamek w Olsztynie koło Częstochowy
Krajobraz Jury w okolicach Częstochowy jest niezwykle malowniczy, a fantastyczny widok zamkowych ruin i ostańców na wzgórzach koło Olsztyna na długo pozostaje w pamięci. Za czasów króla Kazimierza Wielkiego wybudowano twierdzę tu Olsten. Nazwa wywodzi się od niemieckiego Hohlstein, tłumaczonego jako „wydrążona skała”, co ma związek z systemem jaskiń i piwnic (dziś zasypanych) pod fortecą.
Zamek w Pieskowej Skale
Renesansowy zamek w Pieskowej Skale króluje nad górną częścią doliny Prądnika i wraz z pobliską Maczugą Herkulesa stanowi najbardziej charakterystyczny element krajobrazu Ojcowskiego Parku Narodowego. Za czasów Kazimierza Wielkiego został umocniony, jednak jego prawdziwy rozkwit wiąże się z rodem Szafrańców, późniejszych właścicieli warowni.
Do zwiedzania jest udostępniona część zamkowych wnętrz i przepiękny arkadowy dziedziniec.