Można tu niedrogo i wygodnie przenocować, zjeść ciepłą zupę, a przede wszystkim – pobyć z dala od tłumów. Małe górskie schronisko – tzw. „bacówka” to idea, która narodziła się 50 lat temu w odpowiedzi na rozwój masowej turystyki w polskich górach. Najbardziej klimatyczne z nich znajdziecie – a jakże – w Bieszczadach.
Już w latach 70. XX wieku wędrówki po polskich górach stały się bardzo popularną formą spędzania wolnego czasu. Duże, stare schroniska zaczęły przeżywać przede wszystkim oblężenia zorganizowanych grup szkolnych i zakładowych.
Wspierana przez ówczesne władze polityka fundowania turnusów dla pracowników fabryk i zakładów państwowych, mimo że przyczyniła się do popularyzacji aktywnych form spędzania czasu zaczęła wypaczać to, co w górach najważniejsze – samotność i kontakt z naturą.
W takiej aurze powstała koncepcja bacówek do obsługi turystyki kwalifikowanej – czyli takiej, w której uczestniczą osoby, które chodzą po górach świadomie. Jej niestrudzonym promotorem stał się Edward Moskała – autor licznych przewodników i map, człowiek, który wytyczył niezliczone szlaki turystyczne.
W porozumieniu z architektami z Zakopanego Moskała zaprojektował model niedużej chaty, mieszczącej do 30 miejsc noclegowych. Nazwa „bacówka” nawiązuje do tradycyjnej chaty pasterskiej z Karpat („baca” to w lokalnej gwarze pasterz). Oryginalny projekt nie zakładał podłączenia do sieci elektrycznej i telefonicznej – Bacówki miały utrzymywać „klimat” górskiej wędrówki.
Bacówki i klimatyczne schroniska w Bieszczadach
Z inicjatywy Moskały powstało 10 takich bacówek, a w ślad za nim kolejne obiekty o podobnym charakterze. Dwie z nich znajdziecie w Bieszczadach. To Bacówka pod Małą Rawką oraz schowana w odludnej dolinie Bacówka Jaworzec.
W Bieszczadach spotkać można też drewniane chaty studenckie, zakładane od lat 60. przez studentów z wielkich miast uciekających tu przed cywilizacją. Najbardziej znane z nich to tzw. „Chata Socjologa” – kameralne schronisko założone przez studentów socjologii z Warszawy na szczycie dzikiej góry Otryt.
Chata w założeniu miała być miejscem prowadzenia swobodnych dyskusji naukowych i domem pracy twórczej. Działa do dziś. Odbywają się tu koncerty piosenek i ballad wędrownych, pokazy filmowe, a nawet warsztaty szamańskie.
Zobacz w sieci:
- Bacówka PTTK Pod Małą Rawką
- Bacówka PTTK w Jaworcu
- Chata Socjologa
